Urban Anxiety part 1: We Have Band gaat in rondjes

Album recensie: WHB van We Have Band
Disclaimer: lyrics are "quoted" by listening. Those might not be the correct ones. Corrections are very much appreciated. Cheers!

We Have Band kwam vorig jaar naar voren als één van de bands to watch. Niet alleen bracht het trio een paar succesvolle singles uit, ze wonnen de Glastonbury competition, trokken de aandacht van de Franse smaakmakers Kitsuné, en ze traden overal op de wereld op. Vijf april is dan eindelijk het debuutalbum van de drie uitgekomen genaamd WHB (We Have Band). Naast de singles die vorig jaar het daglicht al zagen staan er ook een aantal nieuwe tracks op dat album, die minstens zo goed zijn (zo niet beter, en in ieder geval frisser). Hier bij IKRS waren we enthousiast over de singles, de live shows, en dat we dus ook zeer ingenomen zijn met het album is niet zo heel raar. De mix van melancholische klanken en dansbare en catchy tunes zonder daarbij bepaalde voor de hand liggende bands te erg na te apen valt bij ons goed. Iets anders wat altijd goed valt hier is als een band, al dan niet expres, linkt met dingen waar wij erg mee bezig zijn. En dat gebeurt met dit album ook.

Naast de catchy nummers en het dansbare heeft dit album ook een thema. Laat ik vooropstellen dat ik niet beweer dat de band willens en wetens dit thema in het album heeft geïncorporeerd, maar volgens bepaalde literaire theorieën is dat ook niet van belang. Hetgeen wat de auteur expres in de tekst heeft gestopt is namelijk niet de enige correcte lezing van een tekst. Als een auteur bepaalde ideeën heeft of op een bepaalde manier over het leven denkt is het mogelijk dat dit in een tekst sijpelt zonder dat het er expres in is gezet. Anderzijds gezien is een tekst nooit op zichzelf staand en verschillende mensen kunnen er vanuit hun persoonlijke ervaringen en levensopvattingen andere dingen uithalen, en zet de tekst in een andere context of tijd dan kan het weer nieuwe dingen bevatten of kan het weer anders geïnterpreteerd worden.

Voor zover de theorie, nu de praktijk. Wat is dan het thema, waarom is het van belang, en zit het er ook echt in? Dat zijn de drie vragen waar deze analyse zich nu mee bezig gaat houden. De twee thema’s zijn eigenlijk circulaire imagery/herhaling en de absentie van een duidelijke motivatie (of de aanwezigheid een onbeantwoordbare vraag). Dit zijn een belangrijk onderdelen van de absurdistische literatuur en filosofie, alsmede van het fenomeen (urban) anxiety. Het bekendste voorbeeld is misschien het toneelstuk Waiting for Godot van Samuel Beckett. In de eerste akte wachten twee zwervers op Godot, die niet komt. In de tweede akte wachten twee zwervers op Godot, die niet komt. In de eerste akte komen twee vreemden, Pozzo en Lucky, voorbij. In de tweede akte komen twee vreemden, Pozzo en Lucky, voorbij. Termen als tijd en identiteit vervagen. De tweede akte lijkt een dag na de eerste akte te zijn, maar het seizoen is veranderd. De twee zwervers vragen zich af of ze Pozzo en Lucky kennen, maar komen tot de conclusie het niet te weten. Het jongetje dat aangeeft dat Godot niet zal komen lijkt dezelfde in akte één als in akte twee, maar hij beweert de zwervers nooit gezien te hebben. Alles herhaalt zich, identiteit en tijdsbegrip vervaagt, alles loopt in cirkels.

Welnu, WHB is natuurlijk geen Waiting for Godot, maar de hierboven geschetste thema’s kunnen wel in haast elk nummer worden teruggevonden. Het eerste nummer, ‘Piano’, vraagt zich hardop af “What’s it all about?”, een vraag die continu herhaald wordt. In het nummer ‘Buffet’ zingt Darren: “Crashing borders, as we move forward / swaying actions in motions circular” en heeft hij het over “the sound of beating hearts”, wat een steeds zichzelf herhalend geluid is. In ‘Divisive’ heeft de band het over “being one of the damned on this merry-go-round”. Een draaimolen is natuurlijk circular imagery personified. Zet zo’n ding op het toneel neer en het is duidelijk. Ook heeft de band het over “you’re just the same as before” en “you’re one of many we have found”, oftewel, het is er één van zo velen. De connotatie bij die zin is echter ook dat het niet uitmaakt welke je pakt van die zo velen. Oftewel, er is sprake van een vervagende identiteit, er is geen onderscheid tussen het een en het ander.

De vierde track is ‘Love, What You Doing?’, welke iets minder groots is dan ‘Divisive’, iets terughoudender, maar in die terughoudendheid zeker zo catchy (die bas helpt uiteraard). Imagery hier valt bijvoorbeeld in de “Jumping Jack in rhythm”, een kinderspeeltje welke continu dezelfde beweging uitvoert met continu hetzelfde resultaat. Also big love for the piano at three quarters. Op de track ‘WHB’ wordt er “On and on and on until the end” gezongen, oftewel er is een onafgebroken herhaling tot aan het einde. In dat nummer zingen ze ook “So we go now”, wat in de context van Waiting for Godot een rare zin wordt. In dat toneelstuk wordt herhaaldelijk door de twee zwervers gezegd “Let’s go”, maar ondanks die woorden vertrekken ze geen spier. Het nummer ‘Oh’ is misschien al bekend, aangezien dit één van de eerste singles van de band is. “We’ve always said we wanna oh, oh, oh” is de refreinzin eigenlijk, en dat alleen al bezit de repetitie van het niet specifieke woord “oh”, wat niets betekent, en tegelijk alles (het is nietszeggend, maar kan alles betekenen. Je kan er alles voor in de plaats zetten, maar “oh” an sich heeft uit zichzelf geen betekenis). Op een gegeven moment vervalt de “oh” zelfs weg uit de zin, want het is zo non-specifiek dat ook door niets te zeggen hetzelfde effect wordt bereikt.

Ook het zesde nummer begint met een vraag, namelijk “What do you want?”, eentje net zo non-specifiek als het “What is it all about” van het eerste nummer, of het antwoord “We’ve always said we wanna oh” in het vorige nummer. Het zijn vragen en antwoorden die eigenlijk geen betekenis hebben, die ingevuld kunnen worden door alles en daardoor niets betekenen. Eigenlijk net als Godot, want de twee zwervers weten niet wie of wat Godot is, en het publiek weet dat net zo min. Het zijn lege termen juist omdat ze zo alomvattend zijn, net zoals routineuze conversaties leeg zijn omdat ze in essentie niets betekenen. Als je elke ochtend de vraag stelt hoe de cornflakes zijn, en elke ochtend wordt hetzelfde antwoord gegeven, dan in essentie vindt er geen communicatie plaats. In het nummer valt ook te horen “Much as before, we are here…”. “Much as before” geeft aan dat het telkens gebeurt, en dat het telkens zal blijven gebeuren. Net als de zin “must make a sound”, het moet en zal in die situatie altijd gebeuren, hoewel een concrete reden hiervoor ontbreekt, maar toch wordt het telkens maar weer gedaan. In het refrein probeert Thomas ons aan het verstand te brengen dat “this is not a dry run”, maar dit wordt zo vaak gezegd dat het lijkt alsof het altijd een dry run zal zijn, ondanks de wens dat het niet zo is.

Het nummer ‘Hear It in the Cans’ heeft wederom een aantal niet te beantwoorde vragen. “What makes the bull run? We really really don’t know,” zingt Darren. Een onderdeel van het absurdisme is het gebrek aan motivatie. Waar je in vroegere toneelstukken de motivatie kreeg voor het personage om iets te doen is dat bij het absurdistisch theater vaak absent. Dit is ook in de filosofische stroming waar, waarom we iets doen is onbekend, zeker nu God dood is (volgens Nietzsche) en de motivatie aangaande God en zijn alziende oog is weg. Toch doen we alles keer op keer weer, maar we weten niet waarom mensen alles keer op keer doen, als er al een motivatie is. Waarom rent de stier telkens weer? Is er wel een waarom? Zelfs in het volgende nummer ontbreekt elke vorm van reden, want als de band zingt “Ask me why, I tell you why” verwacht je een reden of antwoord, maar deze blijft absent, en in plaats van de reden komt er de actie: “It’s time to go / pack your things”. Dus hij zegt, ik zal je vertellen waarom, om vervolgens de actie te herhalen i.p.v. de reden voor die actie te geven. Dingen gebeuren, dingen worden gedaan, en de motivatie is niet bekend, mocht er al één zijn. Het publiek weet niet waarom de twee zwervers wachten op Godot, en we weten niet wie Godot is. Dat laatste weten de zwervers ook niet, en of zij weten waarom ze wachten valt over te twisten (en is ook uitvoerig gedaan).

Als al eerder gezegd, het album is natuurlijk niet een literair hoogstand iets als Waiting for Godot, en dit pretendeer ik ook niet. De analogie is gedaan om te laten zien dat de thema’s van Waiting for Godot en van de bijbehorende literaire/filosofische gedachtegangen terug te vinden zijn op het album van We Have Band. Waarmee ik niet wil zeggen dat zij expres een filosofisch logisch werk hebben gecreëerd, maar waarmee ik wel wil zeggen dat als jij als luisteraar een daarop aansluitend levensbeeld en visie hebt dat het waarschijnlijker is dat je het album een warm hart toe zal dragen, ook al zal je in eerste instantie niet precies weten waarom. Maar er valt dus een connectie te ontdekken tussen het album en een bepaalde manier van over dingen denken, en zo’n connectie zorgt er vaak toch voor dat je jezelf er toch iets meer verbonden mee voelt dan als die er niet was.

En oh ja, het album is ook nog eens een sterk collectief van bij elkaar horende nummers die genoeg variëren en dat met een melancholische doch dansbare inslag. Mocht het bovengaande je geen kut interesseren en je louter wilt weten of er leuke muziek opstaat.