dinsdag 16 maart 2010

“I have one pedal and it is distortion” - Xiu Xiu live in Londen

Xiu Xiu live at the Luminaire (maart 2010)

Veel concerten in London hebben een leeftijdsgrens -- en maar al te vaak is die 18+ -- zonder een voor in ieder geval mij duidelijke reden. Een live optreden van Xiu Xiu lijkt daarentegen, met teksten die verhalen over incest, verkrachtingen, eetstoornissen en andere familievriendelijke bezigheden, een gerechtvaardigde leeftijdsgrens te hebben. Niet dat deze thema’s een ieder die deze leeftijd nog niet heeft bereikt boven het hoofd gaan, nee, meer om het risico op het beschadigen van tere zieltjes te beperken tot een minimum. Want dat is nodig wanneer Jamie Stewart op het podium staat. Hij krijgt het voor elkaar dat je hem wilt troosten en gerust stellen, maar daarbij is het wel noodzakelijk een veilige afstand te houden voor het geval de waanzin besmettelijk zou zijn.

Deze avond is een plaatsje in the Luminaire voor hem gereserveerd, naar mijn bescheiden mening één van de beste kleine venues van London. Het ligt redelijk verstopt in de High Street in Kilburn, wat er dan ook toe leidt dat ik er een half uur over doe om van Kilburn Tube Station naar de venue zelf te lopen. Nice. Vooral wanneer je hierbij in beschouwing neemt dat the Luminaire op slechts vijf minuten lopen van Kilburn ligt en ik er toch al minstens drie keer ben geweest. Het voorprogramma, Irma Vep, gaat dan ook geheel aan me voorbij. Maar veel blijk ik daaraan niet gemist te hebben, gezien de toch enigszins bedompte stemming die er in de zaal hangt bij binnenkomst. Een sfeer die snel omslaat in een gezonde spanning, gezien de live-reputatie van de band.

Xiu Xiu bracht afgelopen maand nog hun zevende album uit, al is Jamie Stewart de enige vaste waarde in die ‘hun’. Caralee McElroy was goed op weg een tweede vaste waarde te worden, maar liet Jamie Stewart eenzaam en alleen achter om samen met Wesley Eisold Cold Cave te vormen, om ook hem recentelijk eenzaam en alleen achter te laten. Al heeft Eisold inmiddels wel weer iemand gevonden om de leegte die Caralee ‘runaway band member’ McElroy heeft achtergelaten op te vullen in former Mika Miko frontwoman Jennifer Calvin (if they now break up anytime soon, I’ll be the first to tell him “I told you so”). Ondanks dat Jamie Stewart zich tijdens het schrijven en opnemen van Dear God, I Hate Myself ook druk bezigde met het sideproject Former Ghosts en het opnemen van The Smiths covers met Parenthetical Girls, vond hij toch een nieuw band member in Angela Seo.

Ondanks de toch slechts korte samenwerking van de twee staan ze op het podium alsof ze dit al jaren doen. Nu is dit ook zo in het geval van Jamie Stewart, en het is zeker niet de eerste keer dat hij van muzikale partner wisselt, maar de chemie tussen de twee op het podium is toch iets dat meteen opvalt, zeker bij de rustigere nummers waarmee de set wordt begonnen. Wat daarbij ook opvalt is de absolute stilte in de zaal, iets wat toch zeker uniek is gezien er in iedere venue toch altijd wel een paar mensen te vinden zijn die hun eigen bezigheden belangrijker vinden dan de performance op het podium. Maar gelukkig niets daarvan in the Luminaire, misschien door de waarschuwing die op de muur geschilderd staat, maar ik geef liever de eer aan het excellente optreden van Xiu Xiu, die vanaf het moment dat ze achter hun stellages plaatsnemen weten te intrigeren.

Ook al zijn ze maar met z’n tweeën, het podium staat toch vol, en dan vooral met percussie instrumenten. De twee synthesizers waar ze zich ook nog van bedienen nemen niet al te veel ruimte in, al zijn ze wel prominent aanwezig in de muziek. De grootste kracht van Xiu Xiu ligt echter in het doseren van het instrumentgebruik. Meteen bij het eerste nummer wordt dit duidelijk. Jamie Stewart zingt, fragmentarisch, alsof hij een pijnlijke herinnering naar boven probeert te halen maar er nog niet zeker van is of hij de afloop van de herinnering wil weten. Met enkele subtiele gitaar akkoorden begeleidt hij zichzelf terwijl hij zingt over incest, een onderwerp dat nou bepaald overbelicht wordt in de muziekwereld, of waar dan ook. Het moeilijkste bij dit onderwerp is misschien wel geloofwaardigheid: wie ben jij om als normaal, unaffected, persoon hierover nummers te schrijven? Jamie Stewart heeft daar echter totaal geen last van, hij brengt het met sincerity, en met zoveel emotie alsof je zelf getuige bent van het onrecht dat heeft geschied en je jezelf bijna oncomfortabel gaat voelen dat je daar gewoon bij blijft staan kijken.

Wanneer de synthesizers er dan bijkomen kun je bijna de opluchting voelen dat de initial awkwardness voorbij is. Meteen gaat de muziek in een hogere versnelling, of hogere distortion in het geval van Xiu Xiu. “I have one pedal and it is distortion,” schreef Angela recentelijk nog op de Xiu Xiu blog. And that’s really all she needs. Vooral op de nummers van het nieuwe album wordt er uitgebreid gebruik gemaakt van dit ene pedaal. Met de uitgebreide back catologue is er echter niet erg veel ruimte voor de nieuwe nummers. Singles als ‘Chocolate Makes You Happy’ en titelsong ‘Dear God, I Hate Myself’ maken uiteraard acte de presence, maar er wordt genoeg ruimte gelaten voor de eerdere zes albums. Waar bij de nieuwe nummers de nadruk vooral licht op het gebruik van synthesizers en vooral distortion, is het gebrek daaraan en het gebruik van percussie de kracht van veel van de nummers van de oudere albums. Ook hier valt de samenwerking en vooral het gevoel voor timing tussen de twee weer op. Zonder ook maar enig oogcontact te maken tijdens de nummers voelen Angela en Jamie elkaar schijnbaar perfect aan.

Lack of attention is iets waar Xiu Xiu niet snel last van zal hebben wanneer ze op een podium staan. Is het niet door middel van provocerende of aanstootgevende teksten, dan is het wel door een energieke live-performance of juist door het slechts fragmentarisch gebruiken van instrumenten in combinatie met het fragiele stemgeluid van Jamie Stewart. Dit alles komt het best samen in ‘I Luv the Valley OH’, een nummer dat inmiddels al een lichte cultstatus heeft weten te vergaren. Met de inmiddels zeven Xiu Xiu albums op de plank is er voldoende variatie in de set, en dat zonder enig verlies van identiteit. Hoeveel bands kunnen dat tegenwoordig nog claimen?

Geen opmerkingen: